به گزارش روابط عمومی موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر، دکتر محمد مهدی احمدی در وبینار بررسی توسعه فضاهای فرهنگی اسپانیا، با تشکر از موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر که ابتکار راه اندازی این سلسله وبینار را داشته است، گفت: فرهنگ در همه کشورها یکی از عوامل مهم به شمار می آید، در جامعه ای که دارای فرهنگ خاصی است این فرهنگ شالوده آن جامعه را پی ریزی می کند. معماری هر تمدن تصویر عینی از فرهنگ آن جامعه است. معماری ایرانی در فرهنگ و تاریخ ما نمود پیدا می کند و  بخش اعظمی از فرهنگ ایرانی را معرفی می کند.

معماری ایرانی بخش اعظمی از فرهنگ ایرانی را معرفی می کند

رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا افزود: بناهای تاریخی عاملی برای معرفی فرهنگ هستند. گردشگرانی که به فرهنگ قومی علاقه مند و خواستار آشنایی با آن هستند می توانند با مراجعه به این بنا ها از فرهنگ اقوام آگاه شوند. این بناها به عنوان عاملی برای جذب و رونق گردشگری فرهنگی است.

وی افزود: پروژه های گردشگری فرهنگی توانسته اند هزاران گردشگر را به خود جلب کرده و ابعاد پنهان زیست فرهنگی و تاریخی مردمان ایران را در مقابل دیدگان عموم آشکار کنند و فرهنگ و تمدن ایرانی را برای جهانیان به نمایش بگذارند.

دکتر محمد مهدی احمدی با اشاره به این موضوع که اسپانیا نیز دارای فرهنگ غنی و آثار تاریخی با سبک های خاص معماری است، گفت: در اسپانیا به عنوان یکی از قطب های گردشگری جهان مسیر توسعه فرهنگی به خوبی وجود دارد و موزه های ملی، کتابخانه ها و معماری های این کشور توانسته اند ابعاد پنهان زیست فرهنگی را در مقابل دیدگان مردم به نمایش گذارد.

رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسپانیا با اشاره به این موضوع که وزارت ورزش نیز زیر مجموعه وزارت فرهنگ اسپانپا است، تاکید کرد: یک تفاوت ساختاری جزئی بین وزارت فرهنگ اسپانیا و ایران وجود دارد. نهادهایی که زیر مجموعه موسسه ملی هنرها، امور سینمایی، تاسیسات فرهنگی، سالن های موسیقی، موزه ها، سالن های تئاتر و …  زیر نظر وزارت فرهنگ این کشور فعالیت می کنند و وزارت فرهنگ نظارت بر بودجه بندی، تخصیص بودجه و سیاست های کلان  حوزه فرهنگ را برعهده دارد. این کشور توجه زیادی به حوزه فرهنگ دارد و سال گذشته  ۹۲۷ میلیون یورو به بخش فرهنگ این کشور اختصاص داده شده است.

 

هیچ آرمانشهری را پیدا نمی کنیم که بر مبنای آرمان شخص شکل نگرفته باشد

سخنران بعدی دکتر علیرضا امیدبخش استادیار دانشگاه علامه طباطبایی بود که به بحث و بررسی در مورد توسعه صحیح فضاهای فرهنگی و آرمانشهرها پرداخت.

دکتر علیرضا امیدبخش در ادامه این نشست گفت: در واژه شناسی از آرمانشهر “یوتوپیا” به عنوان نوعی مفهوم نگاه می شود. در دین، هنر و ادبیات ایران مفهوم آرمانشهر به وضوح دیده می شود و از آن به عنوان مکان استفاده می شود و ارتباط مستقیم با اندیشه های شهروندی دارد.

استادیار دانشگاه علامه طباطبایی با اشاره به این موضوع که آرمانشهر در تمدن ها، ادیان و اندیشه های همه مختلف وجود دارد، گفت: تصویری که از بهشت و آخر زمان داریم نیز نوعی آرمانشهر است. آرمانشهر مدینه فاضله فارابی و … را در قالب یک شهر و در قالب یک اندیشه بررسی می کند.

وی افزود: باید وضعیت مطلوب بر اساس اهداف، آرمان و اطلاعات دقیق باشد. بحث آرمانشهر به عنوان یک مکان است. ایران باستان به عنوان نمونه آرمانشهر واقعی وجود داشته است. همه شما با راه شاهی و چاپارخانه آشنا هستید که این ها همه نمادهای آرمانشهر واقعی است.

دکتر علیرضا امیدبخش با اشاره به این موضوع که روی سر در پست نیویورک از سیستم پست ایرانی نوشته شده است، گفت: ایده پستی ما نیز نوعی آرمانشهر بوده است. سراسر ایران مملو از نمادهای آرمانشهرهای ایرانی است.  باغ های ایرانی در دل کویر و بادگیرها در یزد و مجموعه بازارها که شامل بازار، تکیه ، حمام و .. بوده است یک آرمانشهر در دل شهرها بوده است. از زمانی که ما از این نوع معماری دور شدیم از آرمانشهر فاصله گرفتیم.

استادیار دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: اندیشه آرمانشهر از دو هزار سال قبل از میلاد مسیح در ایران و سومر وجود داشته است. اندیشه آرمانشهری در فلسفه از فلسفه افلاطون شروع می شود که خرد و طبقه بندی موضوعات است. ۱۰ قرن قبل از جرج اردن ۱۸ نوع از ایران شهرها را می توان معرفی کرد که مصادیق آرمانشهر هستند. این آرمان شهرها تصویری که از معرفی می کنند از فرد به خانه، خانواده، شهر، امت و سپس رهبری ختم می شود.

وی افزود: آرمانشهر یک تصویر کلی از مقصد می دهد و شیوه رسیدن به مقصد و مسیر را مشخص می کند. هویت ما در مسیر رسیدن به آرمانشهر مشخص می شود. اگر بخواهیم کارکرد اندیشه آرمانشهر را مشخصا بیان کنم باید به کشورهای صنعتی دنیا نگاه کنیم آلمان، انگلیس، فرانسه ادبیات تخیلی بالایی داشته اند و از طریق ادبیات علمی تخیلی و رشد این ادبیات به رشد صنعتی رسیده اند.

دکتر علیرضا امیدبخش با اشاره به آرمان شخص ها در آرمانشهرها،  گفت: آرمانشهر وسیله ای برای سنجش زندگی بهتر است ما هیچ افسانه و داستانی را نمی توانیم بیابیم که بر مبنای آرمانشهری شکل نگرفته باشد. ما هیچ آرمانشهری را پیدا نمی کنیم که بر مبنای آرمان شخص شکل نگرفته باشد.

 

نباید به یک اثر تاریخی به عنوان پدیده‌ای منزوی نگاه کنیم

دکتر انریکه آلوارز سالاوالتر نیز در این نشست با تشکر از موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر برای این ایده نوین گفت: من یک معمار اسپانیایی هستم، اسپانیا مثل ایران دارای بناهای تاریخی و میراث فرهنگی غنی است. ثروت این کشور به معماری آن است. در حوزه بناهای تاریخی باید ببینیم بهره برداری و استفاده از بناهای قدیمی و باستانی در یک کشور چه تاثیری در جذب سرمایه و گردشگر خواهد داشت.

استاد معماری دانشگاه اسپانیا افزود: معماری هر کشور با کشور دیگر متفاوت است، و تفاوت در معماری و فرهنگ باعث جذب گردشگران به کشورهای مختلف می شود. بناهای تاریخی دارای المان هایی است که آنها را از سایر بناها متمایز می کند و هر چه قدمت این بناها بیشتر باشد ارزش این بناها بیشتر خواهد بود.

وی تاکید کرد: ارزش بناهای تاریخی تنها به قدمت مادی آن نیست بلکه ارزش تاریخی آن بسیار ارزشمندتر است. نباید فراموش کنیم، نوع کاربرد و موارد استفاده از بناهای قدیمی نوعی حافظه جمعی برای مخاطبان ایجاد می کند.

دکتر انریکه آلوارز سالاوالتر افزود: ما نباید به یک اثر تاریخی به عنوان پدیده‌ای منزوی نگاه کنیم بلکه باید به عنوان بخشی از فرهنگ ملی آن کشور نگاه کنیم و برای این سرمایه های گرانبها ارزش قائل شویم.

استاد معماری دانشگاه اسپانیا گفت: ما معماری هایی مانند محراب روم، مصر باستان و… را در تاریخ داریم که یک فرهنگ و کشور را به صورت معجزه آسایی نجات داده است.

وی افزود: گذشت زمان به ارزش میراث کشورها می افزاید و درک نسبت به آنرا آسانتر می کند. این روش ارزشیابی از میراث فرهنگی در قرن ۱۸ تایید و در قرن ۲۰ تصویب شد. بیایید به ساختمان های رنسانس فکر کنیم که چگونه در هر قرن مورد بررسی قرار گرفته است.

استاد معماری دانشگاه اسپانیا افزود: در بررسی آثار تاریخی باید بررسی کرد که یک اثر تاریخی چه تاثیری بر وضعیت شهرها می گذارد و یا بلعکس شهرسازی ها چه تاثیری بر تخریب این گنجینه های فرهنگی دارند. شکی نیست یک بنای تاریخی معرف معماری زمان خود است به عنوان مثال برج ایفل در پاریس از قرن ۱۹ پابرجاست.

وی با اشاره به این موضوع که گاهی شهر به خودی خود میراث تاریخی محسوب می شود، تاکید کرد: موارد زیادی وجود دارد که یک شهر مانند ونیز در ایتالیا خود اثر تاریخی است. مردم در این شهر به زندگی خود ادامه می دهند و ونیز یک زیست گرد نوین و بافت گردشگری نوین است.

دکتر انریکه آلوارز سالاوالتر یادآور شد: اسپانیا دارای میراث فرهنگی زیادی است و ما معتقدیم این میراث فرهنگی باید از یک نسل به یک نسل دیگر منتقل شود. جاذبه های گردشگری و معماری ایران و اسپانیا نمی توان راکد بماند بلکه باید از آن به عنوان یک منبع اقتصادی برای جذب توریست استفاده شود. در حوزه گردشگری نباید فراموش کنیم گردشگری انبوه همیشه وجود ندارد و هیچ چیز تضمین کننده سودآوری نیست. نگه داری از این بناهای با ارزش می تواند به وسیله تغییر کاربری این ساختمان ها صورت بگیرد.

استاد معماری دانشگاه اسپانیا افزود: میراث شهرها تنها بناهای تاریخی نیست بلکه فرهنگ، هنر، ادبیات و… نیز جز میراث کشورها به حساب می آید. در برخی از کشورها فراموش کرده اند که باید از معماری زیر ۱۰۰ سال اخیر نیز برای آیندگان حفظ و نگه داری کنیم و این بناهای جدید هم جز سرمایه های آیندگان ما محسوب می شوند. ما باید از زمان خودمان نیز برای آیندگان نگهداری کنیم و به یادگار بگذاریم.

شایان ذکر است؛ وبینار راهکارهای بهره گیری از آثار تاریخی در توسعه فرهنگی اسپانیا از سلسله وبینارهای تجربه کشور ها در توسعه فضای فرهنگی و هنری؛ با حمایت موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر، مرکز مطالعات راهبردی روابط فرهنگی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و با رویکرد آرمان شهری در توسعه فضاهای فرهنگی روز سه شنبه ۱۲ تیر ماه سال ۱۴۰۰ ساعت ۱۴:۳۰ به وقت تهران برگزار شد.