وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد ادغام مؤسسات فرهنگی گفت: بحث ساماندهی مؤسسات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که ۳۶ موسسه هستند به این منظور نیست که کارمندان آن‌ها را تعطیل و تعدیل کنیم، بلکه این اقدام در راستای چابک‌سازی است. به نظر می‌آید این تجمیع سامان‌یافته جدید کمک می‌کند نظام مدیریتی ما روان‌تر و هزینه‌های بالاسری و ستادی ما کاهش پیدا کند.
به گزارش مرکز روابط عمومی موسسه کمک به توسعه فرهنگ و هنر، سید عباس صالحی به مناسبت هفته دولت با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری به سؤالات حوزه فرهنگ و هنر پاسخ داد.
صالحی ابتدا در پاسخ به این سؤال که آمار سرانه مطالعه کشور در چه وضعیتی است، گفت: آمار همان آمار گذشته و در حدود ۱۳ دقیقه مطالعه است، اما اگر بخواهیم غیر از مطالعه مجموعه مدون، مطالعه‌های پراکنده‌ای که در فضای مجازی هم وجود دارد را نیز بررسی کنیم می‌توانیم میزان مطالعه را ۲۰ دقیقه در کشور برآورد کنیم.
وی ادامه داد: اگرچه فضای مجازی آسیب‌های را به همراه داشته اما بعضاً در مواردی تاثیرگذار بوده و شاهد هستیم افراد جامعه مطلبی را در حدود ۱۰ دقیقه در این فضا مطالعه می‌کنند، مقصود ما از مطالعه در فضای مجازی مطالعه به شکل فست‌فودی نیست اما همین مطالعه هم ذهن افراد را درگیر خواهد کرد و میزان سرانه مطالعه در کشور را بالاتر می‌برد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره میزان بالای آثار ترجمه‌ای کتاب‌های کودکان و نوجوانان و در مقابل میزان پایین کتاب‌های تألیفی در این حوزه، افزود: در حوزه کودک و نوجوان باید بگوییم که ترجمه نسبت به تألیف بیشتر است و این موضوع را باید مورد بحث و ارزیابی قرار دهیم، در همین روزهای گذشته دراین‌باره جلساتی را نیز داشته‌ایم.
صالحی یادآور شد: مهم‌ترین دلیل میزان بالا ترجمه در حوزه کودک و نوجوان نسبت به تألیف این است که هزینه تألیف در این حوزه نسبت به بخش ترجمه بالاتر است زیرا کتاب کودک تصویرگری، سوژه پردازی و ایده نو می‌خواهد و به همین دلیل هزینه ترجمه نسبت به تألیف پایین‌تر است، اما درعین‌حال باید بحث الحاق کپی‌رایت را در دستور کار داشت، به این منظور که ناشر برای پخش کتاب‌های کودک و نوجوان باید اجازه مؤلف را داشته باشد.
وی خاطرنشان کرد: در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ کتاب‌های خوبی را در عرصه کودکان و نوجوان داشته‌ایم که تأثیر خوبی را بروی این قشر از جامعه می‌گذاشت که پس‌ازآن در یک فاصله زمانی از این شرایط فاصله گرفتیم اما در حال حاضر اتفاقات خوبی در حوزه ناشران و اهل قلم در این رابطه در حال رخ دادن است.
سامانه ثبت ناشران به‌زودی راه‌اندازی می‌شود
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد آمار رئیس اتحادیه کتاب از تعداد واقعی ناشران و کتاب‌سازی‌های موجود گفت: کتاب‌سازی در حال حاضر به دو نوع تقسیم می‌شود، یک مدل رعایت نکردن حق ناشران است و آمار رئیس اتحادیه ناشران در این خصوص تقریباً درست است و ما ناشران قابل‌توجهی داریم که مجوز دارند اما کتاب‌های آن‌ها کیفیت لازم را ندارد، به‌طورکلی ۳ الی ۴ هزار ناشر واقعی داریم.
صالحی ادامه داد: البته ناشران باید صلاحیت نشر را داشته باشند و بر این اساس به آن‌ها مجوز داده شده است، بسیاری از ناشران فعال بودند اما در مرور زمان از تکاپو افتاده و کار آن‌ها کمتر شده است، به همین منظور در رتبه‌بندی ناشران، معاونت فرهنگی تلاش زیادی کرده و به نظر می‌آید در خارج کردن ۱۰ الی ۱۲ هزارنفری که در طول سالیان متوالی کاری نکردند خود صنف ناشران هم باید همراهی کند و از انجمن صنفی ناشران می‌خواهیم که کمک کنند زیرا وقتی ناشران کاری انجام نمی‌دهند در اصل اشتغال‌زایی ندارند.
وی ابراز داشت: کتاب‌سازی به‌صورت تیراژه تقلبی در کتاب‌ها نیز وجود دارد، به همین منظور معاونت فرهنگی در فضای مسیر مجوزهای کتاب با این مدل کتاب‌ها برخورد می‌کند و اگر مجوزی هم صادر شده باشد ابطال خواهد کرد، اما مدل دوم کتاب‌سازی مربوط به کتاب‌هایی است که ارزش افزوده‌ای به محتوا اضافه نمی‌کند و تنها گردآوری از کتاب‌های دیگر یا تکه‌تکه وصل کردن مطالب کتاب‌های دیگر به هم است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: در این نوع کتاب‌سازی گاهی سخنان چند مؤلف را به هم وصل می‌کنند و نام آن را کتاب می‌گذارند، در معاونت فرهنگی در قالب یک نرم‌افزار هوشمند همانند پایان‌نامه‌های دانشگاهی در حال کار هستیم تا راستی آزمایی ناشران درست باشد، باید با این کار مؤلف حقیقی را از غیرمولف جدا کنیم، این سامانه در حال پیگیری است و در اسرع وقت محقق خواهد شد.
کاهش تخلفات بازار کاغذ جز اهداف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است
صالحی درباره بحث کاغذ و شرایط امروز آن نیز گفت: در سال ۹۷ بازار ادامه فضای بازار سال ۹۶ برای تنظیم و عرضه بود، کاغذ سهم محدودی مربوط به مطبوعات و ناشران دارد و ۱۰۰ هزار تن از سهم کاغذ کشور مربوط به نشر و رسانه است، در سال گذشته آمارهایی که در اختیار است نشان می‌دهد در حدود ۳۰۰ هزار تن کاغذ نیاز بازار تأمین شده است، در فضای بازار مبادله‌ای آنچه از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تأمین شد حدود ۲۸ هزار تن حواله بود و بقیه در یک سیستم بازار آزاد عرضه شد.
وی ادامه داد: در سال ۹۷ قرار براین بود سازمان تعزیرات بر بازار کاغذ ورود پیدا کند و با واردکنندگان کاغذ جلساتی را داشته و آن‌ها را مورد بررسی قرار داد و افراد واقعی را شناسایی و در مورد مجموعه اصلی واردکنندگان تحقیقات خود را انجام داد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اضافه کرد: در سال جدید بحث بازار کاغذ به این شکل بود که کاغذ جز کالاهای اساسی باشد یا خیر و همین موضوع در بازار کاغذ تأثیر گذاشت، بعد از نمایشگاه کتاب و جلسه با معاون اول و برخی از صنوف به این نتیجه رسیدیم که ۳۲۰ هزار تن کاغذ جز کالاهای غیراساسی باشد و ۸۰ هزار تن نیز مشمول کالای اساسی با ارز ۴۲۰۰ تومان ارائه شود، از اواخر اردیبهشت امسال نظام‌نامه‌ای شکل گرفت اما ازآنجایی‌که کاغذ دو قیمتی شد و درعین‌حال زمان وارد کردن کاغذ و سیستم عرضه آن زمان‌بر شد التهابی در بازار شکل گرفت.
صالحی تصریح کرد: مقدار کاغذی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سامانهٔ وزارت صمت تأیید کرد ۵۵ هزار تن بود، مقداری که تأمین ارز شده نیز ۲۹ هزار تن و مقداری که خرید ارز شده ۲۳ هزار تن است، اما تأخیر در زمان تصمیم‌گیری در این بین باعث این فواصل شده است، در سال ۹۸ تا حدود ۱۱ هزار و ۶۰۰ تن حواله برای مطبوعات و نشر صادر شد، این نشان می‌دهد بازار کاغذ باتدبیر مدیریتی و کاهش التهاب بازار کاغذ فروکش کرده است، اما طبعاً همچنان کاغذ در شرایط عادی نیست و امید داریم فاصله زمانی واردات و ترخیص باعث فروکش شدن التهاب بازار شود.
وی بیان کرد: فرآیند ترخیص و زمان تحویل کاغذ بر اساس سامانه ما کاملاً مشخص است، تلاش بر این است که حداقل تخلف در بازار عرضه کاغذ وجود داشته باشد، طبیعتاً ما وقتی بازار دو قیمتی داشته باشیم التهاب به وجود می‌آید اما سعی کردیم با شفاف‌سازی در سامانه و عرضه و همچنین همکاری خود صنوف این تخلفات را کاهش دهیم.
با ادغام مؤسسات فرهنگی هزینه‌های بالاسری کاهش پیدا می‌کند
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد ادغام مؤسسات مختلف در معاونت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بحث ساماندهی مؤسسات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که ۳۶ موسسه هستند، به این منظور نیست که کارمندان آن‌ها را تعطیل و تعدیل کنیم. بلکه این اقدام در راستای چابک‌سازی است، به نظر می‌آید این تجمیع سامان‌یافته جدید کمک می‌کند نظام مدیریتی ما روان‌تر و هزینه‌های بالاسری و ستادی ما کاهش پیدا کند. اگر این امکان را پیدا کنیم که نظام همپوشانی را کمتر کنیم، بهتر است فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جز آن‌هایی که همپوشان هستند و دیگر اولویت ندارد تعطیل نمی‌شود و آنچه اتفاق می‌افتد همگرایی و کاهش هزینه‌های بالاسری و نسبت روابط معاونت‌ها با مدیران و موضوعات دیگر است.
بودجه‌های مکمل جای خالی بودجه‌های فرهنگی را پر می‌کند
صالحی در خصوص جذب بودجه فرهنگی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز خاطرنشان کرد: امیدوار بودیم که به حوزه فرهنگ توجه بیشتری شود و با این نگاه افرادی امثال بنده وارد کار فرهنگی کشور شدند، همان‌طور که می‌دانید بودجه فرهنگی در کل بودجه کشور کم است، جدای از آموزش عالی کشور اگر وارد سایر حوزه‌های فرهنگی و تفریحی بشویم ۲/۵ درصد کل بودجه کشور را داریم و سهم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از این بودجه هم کمتر است.
وی افزود: اتفاقاتی که برای فضای کشور در سال ۹۷ به دنبال جنگ اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه و همچنین درآمدهای کشور افتاد حوزه فرهنگ را تحت تأثیر قرار داد و کار را سخت‌تر کرد اما بااین‌وجود به دنبال منابع مکمل برای تأمین بودجه فرهنگی کشور بودیم. در حوزه‌هایی که فرهنگ جای پای کمتری داشت سعی کردیم فرهنگ را وارد کنیم، در حوزه اقتصاد فرهنگ و تسهیلات بانکی سعی براین بود که سهم فرهنگ را بالا ببریم، در صندوق توسعه سهم ریالی را از رئیس‌جمهور خواستار شدیم و اگر بودجه کم است سعی کردیم از بودجه مکمل استفاده کنیم.
اکران‌های سینما ایران در یک شرایط خاکستری است
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد سند ملی سینما و تصویب آن نیز افزود: ما چند سند در شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری می‌کنیم که باوجود روند کند دبیرخانه شورا بسیاری از این سندها تصویب شد، در همین راستا سند موسیقی رو به پایان است و سند سینما نیز مراحل خود را طی می‌کند.
صالحی درباره فیلم‌ها با محتواهای به‌دوراز کیفیت و نقش حاکمیتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای این فیلم‌ها و بالا بردن کیفیت فیلم‌ها گفت: واقعیت اکران سینما ایران که بین ۷۰ تا ۸۰ اکران دارد یک شرایط خاکستری است، بدین معنا که نه شرایط خیلی بد و نه خیلی خوب را داریم، قسمت مثبت در سال ۹۷ تقریباً ۱۵ فیلم فرهنگی است که خوب بودند، حدود ۷ هزار نفر از این پانزده فیلم خوب بازدید کردند که حاصل آن ۵۵ میلیارد فروش بود.
وی ادامه داد: امسال در سال ۹۸ فیلم‌های متعددی داریم که قابل‌ذکر هستند و جزء مجموعه فیلم‌های بی‌کیفیت نیستند، در این میان یک بخش از فیلم‌ها در رده متوسط قرار دارند و می‌توان گفت همه نمی‌توانند جنس درجه‌یک تولید کنند، بنابراین فیلم‌ها نیز به سه دسته خوب، متوسط و سطح پایین تقسیم می‌شود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: هر فیلم‌نامه‌ای که به دست سازمان سینمایی می‌رسد بررسی‌ها دقیق در مورد آن انجام می‌شود، نظارت‌ها ضعیف‌تر نشده و این موضوع صحت ندارد، در جلسات با شورای پروانه ساخت و ارزشیابی این مساله نیز منتقل شد که مجموعه فرهنگ و هنر کشور به این جمع اعتماد می‌کند تا موضوع پاسداشت هویت ایرانی حفظ و با اعمال نظر همه‌جانبه فیلم‌ها تأیید شود.
به دنبال جذب سرمایه‌های سالم برای سینما باشیم
صالحی در رابطه با دادگاه جرائم اقتصادی و پول‌های کثیف و حذف این پول‌ها به‌خصوص از سینما و نمایش خانگی اظهار کرد: اصل این مطلب که حوزه فرهنگ و هنر به‌صورت عام و سینما به‌صورت خاص نمی‌تواند خود را از سرمایه خصوصی دور کند امری اجتناب‌پذیر است و نمی‌توان این سرمایه‌ها را فراری داد.
وی ادامه داد: حوزه فرهنگ و هنر می‌تواند از سرمایه خصوصی استفاده کند و این یک مزیت است، در حوزه سینما و نمایش خانگی بودجه‌ای که سازمان سینمایی در حمایت از تولید فیلم دارد ۲۵ تا ۳۰ میلیارد تومان در سال است، درحالی‌که سرمایه‌ای که در حوزه سینما می‌چرخد برمبندی تولید و فروش حدود ۲۵۰ میلیارد تومان و نمایش خانگی ۱۵۰ میلیارد تومان است، درواقع سازمان سینمایی حدود ۱۰ درصد از این مبلغ را حمایت می‌کند.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان داشت: این فاصله حمایتی را بخش خصوصی پر کرده و گریزناپذیر است و آنچه باید به آن حساس بود این است که نظام تهیه‌کنندگی که به خانه سینما برمی‌گردد باید نسبت به ورود پول‌های ناسالم حساس باشند و این موضوع را جدی بگیرند زیرا وقتی پول کثیف وارد سینما شود به ضد خود این صنعت می‌شود و سرمایه سالم را از خود دور می‌کند، برای تکثیر سرمایه سالم باید این سرمایه را وارد کنیم و خود این صنف باید این حساسیت را داشته و دقت و التزام بیشتری را بطلبد.
صالحی یادآور شد: در بخش دوم باید قواعد را در سازمان سینمایی تغییر داد و در حوزه پشتیبانی سینما آیتم‌های متغیر و بیشتری را آورد تا در حوزه سینما و نمایش خانگی پیشنهاد تولید زیاد و اعتماد بیشتری به وجود بیاید، همچنین در بخش سوم یعنی حوزه نظارتی نیز باید پیگیر این موضوع باشیم تا این اتفاق ضدسینما رخ ندهد.
وی درباره موضوع چادر و بیشترین مصرف آن از سوی ایران و انحصار تولید آن در دست یک نفر ابراز داشت: این کالا یک کالای صنعتی در امر تولید و فرهنگی درزمینهٔ مصرف است و در هیات دولت به این موضوع پرداخته شده و وزارت صنعت و دولت به این موضوع اهتمام دارند، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در حوزه طراحی و فرهنگی در این بخش به دنبال اقداماتی است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان با اشاره به گستردگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: ما یک جامعه وسیعی در جامعه ارتباطی خود در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داریم که خدمات گسترده‌ای در طول سال دارد و ذی‌نفعان زیادی با آن درگیر هستند و این انتظار را داریم که سه قوه مناسبات فعال‌تری با ذی‌نفعان ما در این حوزه داشته باشند.
